Hoe werkt een bloeddrukmeter eigenlijk?

Een bloeddrukmeter is een apparaat dat de druk meet waarmee het bloed door je lichaam gepompt wordt. Meestal wordt dit gedaan door een band die om de bovenarm wordt gewikkeld. Nieuwere apparaten kunnen de bloeddruk ook aan de pols meten.

De band of manchet wordt vervolgens opgeblazen met lucht. Hiermee wordt druk opgebouwd in het manchet. Op een bepaald moment is die druk zo hoog dat de slagaders dichtgedrukt worden. Vervolgens bouwt de bloeddrukmeter de druk weer langzaam af. Zodra de druk in de band onder de druk in de slagader komt, springt de slagader weer open en stroomt er bloed langs de band de arm in.

Als je op zoek bent naar een goede bloeddrukmeter voor thuis, kun je hier onze beoordeling lezen voor de beste drie bloeddrukmeters.

De automatische bloeddrukmeter

Voor de meting wordt gebruikt gemaakt van de oscillometrische methode. Dit is een methode die trillingen meet in de wand van de slagaders. Die trillingen ontstaan zodra het vat openspringt en blijven bestaan zolang een deel van het bloed niet langs de band kan stromen. Op het moment dat het eerste bloed langs het manchet stroomt, wordt de bovendruk gemeten.

Zodra de druk in het manchet zo verlaagd is dat het lager is dan de onderdruk van jouw bloeddruk, ontstaan er geen trillingen meer. Op dat moment meet het apparaat de onderdruk.

De handmatige bloeddrukmeting

Voordat de automatische bloeddrukmeters hun intrede deden in de medische wereld, werd gebruikt gemaakt van een ouderwets manchet en een stethoscoop om de bloeddruk te meten. Het manchet werd handmatig opgepompt en de druk kon worden afgelezen op het klokje. Vervolgens werd met de stethoscoop geluisterd wanneer het bloed door de slagaders begon te stromen. Dat was dan de bovendruk.

Zodra de druk in het manchet zo laag was dat er geen geluid meer werd gehoord, had je de onderdruk bereikt. In principe werkt dit hetzelfde als bij een automatische bloeddrukmeter, behalve dat de trillingen in dit geval worden opgevangen door een stethoscoop in plaats van door een bloeddrukmeter.

Handmatige bloeddrukmeter

Wat zijn de boven- en onderdruk?

Zodra de bloeddruk bepaald wordt, verschijnen er altijd twee getallen in beeld: de boven- en onderdruk. Maar wat betekenen die getallen nou en hoe worden die in het lichaam veroorzaakt? 

De bovendruk

De bovendruk of de systole is de druk waarmee het bloed door het lichaam gepompt wordt. Nadat het hart zich heeft samengetrokken wordt het bloed door de hoofdslagader van het lichaam, de aorta, geduwd. De kracht achter die duw is de bovendruk.

Er zijn veel verschillende zaken van invloed op de bloeddruk in het lichaam. Je kunt je in ieder geval voorstellen dat als het hart harder samentrekt, de bovendruk zal stijgen. Ook als het lichaam veel vocht vasthoudt, doordat je bijvoorbeeld veel zout gegeten hebt, kan de bloeddruk stijgen.

De onderdruk

De onderdruk of diastole is de druk die in de slagaders heerst in de korte periode van rust tussen slagen van het hart in. Dit is de laagste druk die in de slagaders gemeten wordt. De onderdruk is erg belangrijk voor de doorbloeding van het hart zelf. Zodra de onderdruk erg laag is kan het hart ook minder bloed (en daardoor zuurstof) krijgen.

Waarom is een verhoogde bloeddruk ongezond?

Een verhoogde bloeddruk kan vervelende gevolgen hebben. Het lichaam is namelijk niet gebouwd op bloed dat met zoveel kracht door het lichaam stroomt.

De vaatwand van de slagaders kan bijvoorbeeld slecht tegen een verhoogde bloeddruk. Door het overmatig uitrekken van de wand van het bloedvat, ontstaat er schade en verlittekening. Dit heet aderverkalking, wat vernauwing van de bloedvaten tot gevolg heeft. Hierdoor kan het bloed nog slechter door het lichaam stromen, wat het hart weer aanspoort om harder te werken en de bloeddruk verder doet stijgen.

Ook in de slagaderen van het hart zelf, de coronairen, treedt die schade op aan de vaatwand. Hierdoor hebben mensen met een hoge bloeddruk ook meer kans op een hartaanval. Hetzelfde is het geval in de slagaderen van het hoofd. Ook daar hebben mensen met een hoge bloeddruk meer kans op problemen zoals een beroerte.

Ook is een hoge bloeddruk slecht voor de ogen en de nieren. De hoge druk waarmee het bloed deze organen binnenstroomt is niet goed voor de gevoelige cellen. Hierdoor kan de nierfunctie afnemen en het zicht verminderen bij een langdurig verhoogde bloeddruk.

Wat kan je doen aan een verhoogde bloeddruk?

Hoewel veel mensen meteen zullen denken aan medicijnen om de bloeddruk te verlagen, is dit lang niet het belangrijkste. Een gezonde levensstijl is namelijk nog veel belangrijker om de bloeddruk laag te houden.

Een gezond dieet met weinig zout en veel groenten en fruit helpt bijvoorbeeld. Ook regelmatig sporten is goed voor de bloeddruk. En als je te zwaar bent, helpt afvallen ook. Het stoppen met roken, alcoholgebruik minimaliseren en stress proberen te vermijden kan allemaal bijdragen aan een lagere bloeddruk.

Als je benieuwd bent naar meer informatie over een verhoogde bloeddruk, de gezondheidseffecten daarvan en hoe de huisarts kan helpen, raad ik deze site aan van de hartstichting.